Oxford Üniversitesi İnternet Enstitüsü’nden Dr. Joss Wright, kimlik verilerimizin çalınmasının bizi bekleyen en büyük tehdit olduğunu söylerken Google’ın çok sayıda kişisel hakkımızı ihlal ettiğini dile getiriyor.
Gizlilik ve kişisel verilerin korunması bakımından bireyleri internette hangi tehditler bekliyor?
En çarpıcı tehdit, kimliğimizin çalınması. Kişisel bilgilerinizin çalınması ve kredi kartıyla alışveriş yapmak için ya da şantaj için kullanılması. Hemen göze çarpmayan bir diğer tehdit ise şirketlerin bilgilerinizi kullanarak ne yapacağınızı tahmin etmeleri çünkü online dünyada çok sayıda verimiz yer alıyor. Öğrenebilecekleri bilgilerin boyutu inanılmaz. Bu da kişisel otonominiz için büyük bir tehdit demek. Amaç size bir şey satmak için iştihınızı artırmak da olsa şöyle sorular sormaya başlayabilirsiniz: “Bu gerçekten benim istediğim bir şey miydi yoksa bana bunu satabileceklerini mi öğrendiler?” Bu yüzden tehditler her taraftan. Hareketlerimizin bile etkilenmesi ve sürekli gözetlendiğimiz hissiyatına sahip olmamız da bunun etkilerinden.
Uluslararası kanunlar bizi ne kadar koruyabiliyor?
Gizlilik konusunda AB yeni kanunlar geliştiriyor. Kişisel verileri koruma kanunlarının Avrupa dışında uygulanması konusunda bile baskılarını artırıyorlar. Daha küresel bir modele doğru ilerliyoruz. Tabii ki her ülkede farklı bir yasal sistem var. ABD’de dikkat daha çok şirketlerin “biz bu yasal düzenlemeyi hiçbir hukuksal yaptırımla karşılaşmadan almak istiyoruz” dedikleri kendi kendini düzenleyen modellere veriliyor. Avrupa da düzenleyici yollara sapıyor. Görünen o ki Türkiye de bu yolu takip ediyor ve bunu çok takdir ediyorum. Küresel olarak veri bütün dünyayı dolaşıyor. İstanbul’dan Gaziantep’e gönderdiğiniz elektronik posta Londra’ya bile gidebilir. “Bu veri nasıl takip ediliyor? Hangi kurallara ve kanunlara bağlı?” soruları böyle ortaya çıkıyor. Yasal çerçevenin geliştiğini düşünüyorum. Bu yavaşça oluyor ama yavaş olmasını tercih ederim, hataların olmasına yeğlerim. Teknoloji ise çok hızlı gelişiyor. Birçok insan kanunların da hızlı ilerlemesini istiyor ama bu büyük bir hata. Eğer bir yazılımda böcek varsa, bu bir sorun. Eğer bir kanunda böcek varsa, bu daha da büyük bir sorun.
Bireyler yeteri kadar bilinçli mi?
Bireyler gizlilik tehditleri konusunda artık daha bilinçliler. Ama psikolojik olarak konuşursak gizlilik kararları vermekte çok iyi değiliz. Facebook ve Google’a çok fazla sayıda kişisel bilgiyi eksi değerde servis için veriyoruz. Ne zaman ki gizlilik ihlal ediliyor, o zaman çok sinirleniyoruz. Özellikle internetten veri silmenin zor olduğunu biliyoruz. Facebook’ta gizli fotoğraflar açığa çıktığında, artık çıktı demek, bunun geri dönüşü yok. İşte bu noktada bu servisi kullanmanın gerçek bedelini anlıyorsunuz. İnsanlar bilinçlense de gizliliklerini korumaya çalışacaklarından emin değilim. Şunu göz önünde bulundurmalıyız ki, Facebook’ta gizlilik dediğimizde aslında Facebook’u kullananlardan kişisel verilerimizi korumayı kastediyoruz. Facebook artık her şey oldu, o yüzden Facebook’tan gizliliğimizi korumak yanlış bir terminoloji oluyor.
Google kişisel haklarımızı ihlal ediyor mu?
Google kişisel haklarımızı ihlal ediyor, hem de çok. Ama kötü bir niyetleri yok. Google’ın problemi kendilerini “iyi adamlar” olarak görmeleri. Verilerle kötü bir şey yapmıyorlar, onları sadece depoluyorlar. Ama Google’a her zaman iyi kararları veren iyi adamlar olduğu için güvenmek istemiyorum. 20 yıl sonra hala burada olurlarsa belki de kötü adam olabilirler. Google’un hiçbir zaman hata yapmayacağı ya da birinin girip de verileri çalmayacağı gibi bir durum yok. Google şimdiye kadar gayet rahattı çünkü insanların verisini toplama ve işlemeyle çok fazla para kazandılar, iyi birçok şeyin yanı sıra kötü şeyler de yaptılar. Ama şimdi dünya uyandı. O yüzden geri gelmeleri gerekecek. Şimdiye kadar hep bir şeyler yaptılar ve sonradan özür dilediler, önlem almak yoluna gitmediler. Bu aslında birçok açıdan iyi bir iş modeli. Ama AB gelirlerinin bir miktarına el koyacak şekilde cezalar getirmeye hazırlanıyor. Bu yüzden Google yaralanabilir.
Bulut teknolojisi güvenli mi?
Hayır. Bulut bilişimin yaptığı veriyi uzaktaki bir depoya kaydetmek. Bizim bilgisayarımızdaki verileri alıyor ve başka bir bilgisayara koyuyor. Bunun iyi çok sayıda faydası var. Ama şirketlere güvenmek gibi çok sayıda risk de var. Amazon’a verilerini sakladığı için güveniyor musun? Ailenle, sevgilinle, arkadaşlarınla olan her türlü kişisel elektronik postanı saklayan Google’a güveniyor musun? Hem de sadece onlara değil, onların ortaklarına da güveniyor musun? Peki sistemlerine girebilecek hackera güveniyor musun? Dünyanın dört bir tarafında bu şirketlerle antlaşma yapmış olabilecek hükümetlere güveniyor musun? Bunun önlenemez bir gelecek adımı olduğunu ama çok fazla gizlilik ve güvenlik risklerini de barındırdığını düşünüyorum.